Tavlada Yetenek

Eğer oyuncunun hamleleri zara bağlı ise, tavla nasıl bir yetenek oyunu olabilir? Ve eğer tavla bir şans oyunu ise, nasıl oluyor da, iyi oyuncular daha alt seviyedeki oyuncuları devamlı yenebiliyorlar? Tavlanın gerçek tabiatına ilişkin tartışma, oyuncuları, teorisyenleri, kuralcıları ve matematisyenleri kapsamaktadır. Geçmişte ABD’deki iki yargıç tavlanın bir yetenek oyunu olduğu kanısını savunmuştur (ki böylelikle para ödüllü tavla turnuvalarının bir şans oyunu olduğuna dair şikayetler engellensin). Hatta, online tavla oyunlarını yasallaştırma konusunda çalışan bir New Yersey senatörü, tavlayı satranç, briç ve Mikado gibi yetenek oyunları arasında anmıştır.

Satranç Oyununda Yetenek Faktörü

Kudüs’teki İbrani Üniversitesinin Einstein Matematik Enstitüsü’nde görev yapan Profesör Ehud Friedgut yakın zamanda bu konu ile ilgilendi. Yazmış olduğu Satranç Oyununda Yetenek Faktörü (İbranice)isimli makalesinde, olasılık ve kombinasyon konularında tescilli bir uzman olmasına rağmen, online tavla oyunlarında şampiyon düzeyindeki oyuncular ile baş edemeyişinden dolayı duyduğu hayal kırıklığından bahsediyor.

“Şaşkınlık ve hayal kırıklığı içinde kısa sürede ‘cam tavan’ı boyladım. 1600’ün üzerindeki bir derece ile oynadığım web sitesinde derecemi bir türlü yükseltemedim ve derecesi yüksek oyuncuların beni her zaman yendiklerini fark ettim. Olasılık hesap ve teorileri mesleğim olduğu için, biraz deneyim edindikten sonra çok iyi bir oyuncu olacağımı düşünmüştüm, fakat bu beklentimde yanıldığımı gördüm.”

Tavlayı bir buçuk yıl derinlemesine araştırdıktan ve ileri düzey tavla kitapları, okuduktan sonra Prof. Friedgut seviyesini 1800’e yükseltmeyi başardı, fakat 2000+ seviyesindeki oyuncuların arasına girmesinin daha bir kaç yılını alacağını biliyordu. “Ortalama bir tavla oyununda her bir oyuncunun takriben 40 hamlesi olduğuna göre, her bir hamlede kazanma olasılığını küçük yüzdelerle arttıracak kararlar almanın ne kadar önemli olabileceğini anlamak kolay.”

En Yetenekli Tavla Oyuncuları

Her şeye rağmen bir tavla oyuncusunun yetenek derecesini belirlemenin Kabul görmüş bir metodu yok. Her online tavla odası kendi derecelendirme sistemini kullanır ve buna göre oyuncuların nispi yeteneğini belirler. Buna ilaveten farklı tavla turnuvaları ve birlikleri birbirinden farklı ölçü ve dereceler açıklarlar. Bu dereceleri belirleme metotlarının çoğu, oyuncuların almış oldukları galibiyet ve mağlubiyetleri temeline dayanmaktadır ve bu kapsamda rakibin ne kadar iyi olduğu ve çekişmelerin uzunluğu da rol oynamaktadır. Değerlendirmenin bir başka ve resmi olmayan bir yolu ise, oyuncuyu hata oranına göre değerlendirmektir.

Fakat her şeye rağmen, en iyi tavla oyuncularının bilgisayar programları olduğu konusu çoğunlukla kabul görmüş olan bir düşüncedir. Örneğin Snowie, kazanma olasılıklarını (rakibi mars etme olasılığı dahil) her olası hamlede doğru biçimde hesaplayabilmek için milyonlarca oyun oynamıştır. Prof. Friedgut der ki: “Yani, tıpkı satranç oyunundaki gibi, yalnızca gerçekten çok yetenekli bir tavla oyuncusu bilgisayara karşı başarılı bir oyun sergileyebilir.”